Εκλογικό Σύστημα: ο Αντώνης Μακρυδημήτρης απαντά στην ΟΝΝΕΔ

Ο κ. Αντώνης Μακρυδημήτρης, καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης (ΕΚΠΑ), προτείνει: κατάτμηση εκλογικών περιφερειών με ανάδειξη 5 με 6 βουλευτών κατά μέσο όρο ,αύξηση των βουλευτών επικρατείας κατανεμημένων σε μείζονες περιφέρειες, προκριματικές εκλογές.

  




Ακούστε εδώ από το ραδιόφωνο της ΟΝΝΕΔ:

Σημεία:

• Εγώ είμαι της απόψεως, και συμφωνώ με αυτό που έλεγε ο Γεώργιος Ράλλης: τρεις έως δέκα έδρες ανά περιφέρεια, με μέσο όρο τις πέντε με έξι .

• Μπορούμε ταυτόχρονα να έχουμε διεύρυνση του αριθμού των βουλευτών Επικρατείας, με λίστα, οι οποίοι να εκλέγονται από μείζονες περιφέρειες π.χ. Πελοπόννησος.

• Πρέπει να εισαγάγουμε στην Ελλάδα, τις προκριματικές εκλογές για τους υποψηφίους βουλευτές.

• Οι μονοεδρικές περιφέρειες, θα καταλήγουν σε πλειοψηφικό σύστημα. Αυτό είναι άδικο.

 Αναλυτικά:

Εγώ δεν είμαι υπέρ των μονοεδρικών εκλογικών περιφερειών. Δεν πιστεύω πως πρέπει να πάμε σε μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, μολονότι αναγνωρίζω ένα αναμφισβήτητο προσόν που έχουν: σε μία εκλογική περιφέρεια τώρα, κατέρχονται τέσσερις με πέντε υποψήφιοι του ιδίου κόμματος, και πολλές φορές, και πολλές φορές η αντιπαράθεση είναι πολύ πιο έντονη μεταξύ των υποψηφίων του ιδίου κόμματος, παρά του ενός με τον άλλον από το άλλο κόμμα. Αυτό αποσοβείται...(περισσότερα)

Από την άλλη, όμως, πλευρά, υπάρχουν άλλου είδους προβλήματα, πολύ μεγάλα. Και έχω πεισθεί από τότε που έκανα τις πρώτες μου μελέτες, επί του θέματος αυτού, με τον αείμνηστο πρωθυπουργό, το Γεώργιο Ράλλη, ότι το προτιμότερο είναι να έχουμε ολιγοεδρικές περιφέρειες. Εγώ είμαι της απόψεως, και συμφωνώ με αυτό που έλεγε ο Γεώργιος Ράλλης, από  τρεις έως δέκα έδρες, με μέσο όρο τις πέντε με έξι. Πρέπει ,βέβαια, να σας πω ότι: αυτή τη στιγμή που μιλάμε, από τις 57 εκλογικές περιφέρειες που έχουμε στην Ελλάδα, αριθμητικά οι τριάντα- τριανταπέντε περίπου, έχουν αυτό το μέσο όρο. Έχουμε οκτώ μονοεδρικές και μερικές πολύ μεγάλες. Είμαι αναφανδόν κατά των πολύ μεγάλων περιφερειών τύπου Α’ Αθηνών, Β’ Αθηνών ιδίως, Α’-Β’ Θεσσαλονίκης, Υπόλοιπο Αττικής, αλλά εάν μπορούσαμε να έχουμε εκλογικές περιφέρειες, με πέντε- έξι βουλευτές δεν θα ήμουν εναντίον. Θεωρώ ότι είναι το σωστό.

Το δεύτερο ερώτημα είναι: πως αναδεικνύονται αυτοί. Εδώ συντάσσομαι με μία λογική ότι μπορούμε να έχουμε διεύρυνση αυτού που εγκαινίασε ο Καραμανλής το 1975, τους βουλευτές Επικρατείας. Αντί να έχουμε δηλαδή μόνο δώδεκα βουλευτές Επικρατείας, όπως είναι τώρα το σύστημα, μπορούμε να πάμε που δεν ξέρω εάν θα πρέπει να είναι με λίστα – γιατί και τώρα οι βουλευτές Επικρατείας με λίστα είναι, και αυτή τη στιγμή που μιλάμε δηλαδή από τις 300 έδρες, οι 288 είναι που βγαίνουν με σταυρό, οι δώδεκα βγαίνουν με λίστα. Λοιπόν, εγώ δε βλέπω γιατί βλάπτει. Χωρίς ριζικές αλλαγές, οι δώδεκα να γίνουν πενήντα ή εκατό μάξιμουμ. Δεν θα απέκλεια δηλαδή να είχαμε ένα σύστημα που εκατό εκ των τριακοσίων να εκλέγονται με ένα ψηφοδέλτιο Επικρατείας ή με λίστα. Και μάλιστα, δεν είναι ανάγκη να είναι επικράτεια γενικά, θα μπορούσε να είναι περιφέρεια, πχ. Πελοπόννησος, Κρήτη- μείζονες περιφέρειες, όμως. Όχι δεκατρείς , η βασική μου διαφωνία με το σχέδιο Καλλικράτης είναι ότι διατηρεί τις δεκατρείς περιφέρειες. Θεωρώ ότι είναι απολύτως ξεπερασμένο. Εγώ είμαι της απόψεως πως δεν πρέπει να έχεις πάνω από επτά-οκτώ, μάξιμουμ εννιά ή δέκα. Στην Ελλάδα είναι αρκετές, more than enough. Όχι δεκατρείς, όμως. Εάν θα μπορούσες την Ελλάδα να τη διαιρέσεις σε δέκα περιφέρειες, που είναι οι βασικές περιφέρειες του Ελληνισμού, Θράκη , Μακεδονία, Ήπειρος, Πελοπόννησος, Αττική, Θεσσαλία, Ιόνια , Στερεά, νήσοι Αιγαίου, Κρήτη. Εάν μπορούσες λοιπόν να έχει δέκα διοικητικές περιφέρειες, επ’ αυτών των περιφερειών, θα μπορούσε να έχεις πέντε βουλευτές Επικρατείας εδώ, δέκα εκεί, ανάλογα με τον πληθυσμό. Οπότε θα μπορούσες να έχεις εκατο βουλετές Επικρατείας, υπό την έννοια των βουλευτών με λίστα, και οι υπόλοιποι με σταυρό σε ολιγοεδρικές περιφέρειες.

Αυτό μας φέρνει σε ένα σύστημα, που δεν είναι το γερμανικό, είναι ελληνικό σύστημα. Χωρίς άλματα του τύπου π.χ. να έχεις δύο ψηφοδέλτια. Δε χρειάζονται δύο κάλπες, το κάθε κόμμα θα λέει όμως πως είναι τόσοι. Νομίζω πως μπορούμε να πάμε σε ένα τέτοιο σύστημα. Ολιγοεδρικό, όμως όπως είπα, όχι μονοεδρικές. Γιατί αυτό θα δημιουργούσε άλλα προβλήματα. Τώρα τους εκατό βουλευτές, οι οποίοι υποτίθεται πως διορίζονται από τα κόμματα, δεν είναι να τους διορίζει μόνος του ο αρχηγός.

Μπορεί να υπάρχουν κάποιες προκριματικές εκλογές, εσωκομματικές διαδικασίες. Οι προκριματικές μπορούν να αφορούν και τους βουλευτές με σταυρούς. Εγώ πιστεύω πολύ έντονα, μαζί με αρκετούς συναδέλφους στο θέμα αυτό, ότι πρέπει να εισαγάγουμε στην Ελλάδα, τις προκριματικές εκλογές. Εν πάση περιπτώσει,  προτιμώ να πάρω το ρίσκο της λανθασμένης επιλογής του αρχηγού το κόμματος, παρά να πάρω το ρίσκο της λανθασμένης επιλογής του χρήματος. Ο αρχηγός λογοδοτεί κάπου. Αλλά μπορούμε να θέσουμε μια διαδικασία προκριματικών εκλογών, και για τους βουλευτές που κατέρχονται με σταυρό, ποιοι βουλευτές θα είναι στις περιοχές τάδε.

Αφήστε δε που κατά τη γνώμη μου, δεν είναι ανάγκη να υιοθετήσουμε τις παλιές εκλογικές περιφέρειες, της Νομαρχίας. Εάν δε με το νέο σύστημα Καλλικράτης, οι νομαρχίες καταργούνται, δεν έχει νόημα να τις κρατήσουμε ως διοικητικές διαιρέσεις. Δεν μπορείς να αποσυνδέσεις πλήρως το εκλογικό σύστημα από το διοικητικό σύστημα. Ιδίως τη βάση εκλογής των βουλευτών. Αυτό δεν το λέω εγώ, είναι κάτι που το έλεγε ο Χαρίλαος Τρικούπης. Ότι βάση της πολιτικής είναι η διοίκηση. Δηλαδή, η κρίσιμη διοικητική σου δομή, ποια θα είναι; Αν η Νομαρχία εξαφανισθεί ως διοικητική διαίρεση, δεν έχει νόημα να τη διατηρήσουμε ως εκλογική περιφέρεια. Υπό την έννοια αυτή, μπορούμε να πάμε σε δέκα διοικητικές περιφέρειες, οι οποίες θα είναι και εκλογικές. Τα κόμματα μπορούν να κατεβάσουν εκεί υποψηφιότητες. Επομένως η Πελοπόννησος, η παλιότερη περιφέρεια στην Ελλάδα, που τώρα εκλέγει λ.χ. 25 βουλευτές, θα μπορούσε να έχει από τους διακόσους υποψηφίους που περίπου της αναλογούν, με προκριματικές εκλογές, και ο λαός της Πελοποννήσου να τους εκλέγει. Θα είχες μια αναλογικότερη εκπροσώπηση. Δηλαδή, η Πελοπόννησος πληθυσμιακά είναι επτακόσιες χιλιάδες άνθρωποι; Τι τους αναλογεί ως βουλευτές; Η Κρήτη είναι εξακόσιες; Τι της αναλογεί; Η Μακεδονία είναι 2,5 εκατομμύρια; Τι της αναλογεί; Διορθώνεται με τον αριθμό των βουλευτών.

Εγώ δεν είμαι υπέρ των μονοεδρικών περιφερειών και για έναν άλλο λόγο:  δεν πιστεύω ότι είναι σωστό –και θα έχει πολλά προβλήματα η κυβέρνηση να το κάνει από τα αριστερά της- οι μονοεδρικές περιφέρειες, θα καταλήγουν σε πλειοψηφικό σύστημα. Άρα η Αριστερά, δεν θα εκλέξει πουθενά βουλευτή. Θα εκλέγει μόνο σε εθνικό επίπεδο με λίστα. Αυτό θα δημιουργήσει τεράστια μέτωπα και δεν είναι και δίκαιο. Εγώ πιστεύω πως είχε δίκιο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής που έφτιαξε το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Και αναλογική, αλλά και ενισχυμένη, για να δίνει σταθερή κυβέρνηση.

*από το ραδιόφωνο της ΟΝΝΕΔ ("Οι Εγκάθετοι", 190210)